Ortaöğretimden mezun olan her öğrenci görmüş olduğu derslerden aldığı notların başarısına göre belli bir formülle hesaplanan ortaöğretim başarı puanı alır. 6287 sayılı kanunla yapılan değişiklikle ortaöğretim başarı puanlarının hesaplaması şu şekilde yapılmaktadır
"2012-ÖSYS’de yerleştirme puanlarının hesaplanmasında adayların ortaöğretim başarıları dikkate alınacaktır. Türkiye geneli değerlendirmeye esas alınarak, ortaöğretim bitirme notları (100 üzerinden diploma notu) 5 ile çarpılarak Ortaöğretim Başarı Puanına (OBP) dönüştürülecektir. Böylece, 50 olan en düşük diploma notu için OBP 250 olacak, en yüksek 100 olan diploma notu için de OBP 500 olacaktır. 50’nin altında olan diploma notları 50 olarak deðerlendirmeye alınacaktır.
Bu şekilde hesaplanan Ortaöğretim Başarı Puanının yüzde onikisi (0,12) merkezî sınavdan alınan puana eklenerek adayın yerleştirme puanı hesaplanacaktır." (ÖSYS Kılavuzunun 19. sayfasından alınmıştır.)
Bu düzenleme ile birlikte öğrencinin diploma notu 5 ile çarpılıp OBP'si hesaplanacaktır. Örneğin öğrencinin diploma notu 70 ise 70x5=350 OBP puanı olacaktır. Benzer şekilde diploma notu 50 olan öğreniye 50x5=250 ve 100 olan öğrenciye 100x5=500 OBP puanı verilecektir.
ÖSYM yerleştirme puanına eklenecek puan hesaplamasını OBP'yi 0,12 katsayısı ile çarparak yapmaktadır. Basit bir hesapla OBP'si 350 olan öğrenci 350x0,12=42 puan, 250 olan öğrenci 250x0,12=30 puan ve 500 olan öğrenci 500x0,12=60 puan alacaktır.
Daha önceki yıllarda katsayı adayların mezun oldukları okul türlerine ve seçtikleri alanlara göre farklılık göstermekteydiyse de 2012 ÖSYS ile birlikte tüm adaylar için ortak katsayı olan 0,12 kullanılmaktadır.
KATSAYI NEYDİ NE OLDU?
Katsayı 1999 yılında dönemin Yüksek Öğretim Kurumu tarafından getirilmiş bir uygulamadır. Başlangıçta bu uygulamadan amaçlanan adayları kendi alanlarında tercih yapmaya mecbur kılmaktır. Örneğin liseden Türkçe Matematik alanından mezun olan bir öğrenci kendi alanında tercih yaptığında AOBP'si 0,8 ile çarpılmış, alan dışına çıkıp Sayısal veya Sözel alandan bir bölüm seçtiğinde AOBP'si 0,3 ile çarpılmıştır. Bu farkın meslek liseleri üzerinde de etkisi olmuş, meslek liseliler kendi alanları dışında tercih yaptıklarında düşük katsayı ile karşılaşmışlardır.
Adayların bir tercihe mahkum edilemeyeceği ve katsayının eğitim hakkına aykırı olduğu gerekçesi ile YÖK tarafından 21 Temmuz 2009 tarihinde katsayı kaldırıldı. Mahkemelik olan bu karar sonunda YÖK alan içi tercihlerde 0,15, alan dışı tercihlerde 0,12 katsayıyı istemeye istemeye kabul etmişti. 2012 YGS'ye hazırlanılırken YÖK katsayıyı kaldırmak için tekrar bir girişimde bulundu ve 1 Aralık 2011 günü katsayıyı tekrar eşitledi ve her aday için 0,12 olarak belirledi. YÖK'ün bu kararı 6287 sayılı kanunla da yasal güvenceye alınmış oldu.
Meslek lisesi öğrencilerinin ek katsayısı olan 0,06 ek katsayısı 2012 yılında ve öncesinde meslek liselerine yerleşen öğrenciler için devam etmektedir. Fakat 2013 yılından itibaren meslek liselerine yerleşen öğrenciler ek katsayı almayacaklar, OBPleri sadece 0,12 ortak katsayısı ile çapılacaktır.
Mesleki Teknik Ortaöğretim Kurumları (MTOK) olarak ifade edilen kontenjanlara eskiden olduğu gibi sadece meslek liselerinin ilgili alan mezunu öğrencileri başvurabilecekler. MTOK tercih edecek meslek liselilerin AOBP'leri sadece 0,12'lik tek katsayı ile çarpılacaktır. Ek katsayı söz konusu değildir.
Diploma Notu |
OBP |
Okuldan Gelecek Puan OBPx0,12 |
50 | 250 | 30 |
51 | 255 | 30,6 |
52 | 260 | 31,2 |
53 | 265 | 31,8 |
54 | 270 | 32,4 |
55 | 275 | 33 |
56 | 280 | 33,6 |
57 | 285 | 34,2 |
58 | 290 | 34,8 |
59 | 295 | 35,4 |
60 | 300 | 36 |
61 | 305 | 36,6 |
62 | 310 | 37,2 |
63 | 315 | 37,8 |
64 | 320 | 38,4 |
65 | 325 | 39 |
66 | 330 | 39,6 |
67 | 335 | 40,2 |
68 | 340 | 40,8 |
69 | 345 | 41,4 |
70 | 350 | 42 |
71 | 355 | 42,6 |
72 | 360 | 43,2 |
73 | 365 | 43,8 |
74 | 370 | 44,4 |
75 | 375 | 45 |
76 | 380 | 45,6 |
77 | 385 | 46,2 |
78 | 390 | 46,8 |
79 | 395 | 47,4 |
80 | 400 | 48 |
81 | 405 | 48,6 |
82 | 410 | 49,2 |
83 | 415 | 49,8 |
84 | 420 | 50,4 |
85 | 425 | 51 |
86 | 430 | 51,6 |
87 | 435 | 52,2 |
88 | 440 | 52,8 |
89 | 445 | 53,4 |
90 | 450 | 54 |
91 | 455 | 54,6 |
92 | 460 | 55,2 |
93 | 465 | 55,8 |
94 | 470 | 56,4 |
95 | 475 | 57 |
96 | 480 | 57,6 |
97 | 485 | 58,2 |
98 | 490 | 58,8 |
99 | 495 | 59,4 |
100 | 500 | 60 |
Diploma Notu |
OBP diploma notu*5 |
Puan OBP*0,12 |
Ek Puan OBP*0,06 |
Toplam |
50 | 250 | 30 | 15 | 45 |
51 | 255 | 30,6 | 15,3 | 45,9 |
52 | 260 | 31,2 | 15,6 | 46,8 |
53 | 265 | 31,8 | 15,9 | 47,7 |
54 | 270 | 32,4 | 16,2 | 48,6 |
55 | 275 | 33 | 16,5 | 49,5 |
56 | 280 | 33,6 | 16,8 | 50,4 |
57 | 285 | 34,2 | 17,1 | 51,3 |
58 | 290 | 34,8 | 17,4 | 52,2 |
59 | 295 | 35,4 | 17,7 | 53,1 |
60 | 300 | 36 | 18 | 54 |
61 | 305 | 36,6 | 18,3 | 54,9 |
62 | 310 | 37,2 | 18,6 | 55,8 |
63 | 315 | 37,8 | 18,9 | 56,7 |
64 | 320 | 38,4 | 19,2 | 57,6 |
65 | 325 | 39 | 19,5 | 58,5 |
66 | 330 | 39,6 | 19,8 | 59,4 |
67 | 335 | 40,2 | 20,1 | 60,3 |
68 | 340 | 40,8 | 20,4 | 61,2 |
69 | 345 | 41,4 | 20,7 | 62,1 |
70 | 350 | 42 | 21 | 63 |
71 | 355 | 42,6 | 21,3 | 63,9 |
72 | 360 | 43,2 | 21,6 | 64,8 |
73 | 365 | 43,8 | 21,9 | 65,7 |
74 | 370 | 44,4 | 22,2 | 66,6 |
75 | 375 | 45 | 22,5 | 67,5 |
76 | 380 | 45,6 | 22,8 | 68,4 |
77 | 385 | 46,2 | 23,1 | 69,3 |
78 | 390 | 46,8 | 23,4 | 70,2 |
79 | 395 | 47,4 | 23,7 | 71,1 |
80 | 400 | 48 | 24 | 72 |
81 | 405 | 48,6 | 24,3 | 72,9 |
82 | 410 | 49,2 | 24,6 | 73,8 |
83 | 415 | 49,8 | 24,9 | 74,7 |
84 | 420 | 50,4 | 25,2 | 75,6 |
85 | 425 | 51 | 25,5 | 76,5 |
86 | 430 | 51,6 | 25,8 | 77,4 |
87 | 435 | 52,2 | 26,1 | 78,3 |
88 | 440 | 52,8 | 26,4 | 79,2 |
89 | 445 | 53,4 | 26,7 | 80,1 |
90 | 450 | 54 | 27 | 81 |
91 | 455 | 54,6 | 27,3 | 81,9 |
92 | 460 | 55,2 | 27,6 | 82,8 |
93 | 465 | 55,8 | 27,9 | 83,7 |
94 | 470 | 56,4 | 28,2 | 84,6 |
95 | 475 | 57 | 28,5 | 85,5 |
96 | 480 | 57,6 | 28,8 | 86,4 |
97 | 485 | 58,2 | 29,1 | 87,3 |
98 | 490 | 58,8 | 29,4 | 88,2 |
99 | 495 | 59,4 | 29,7 | 89,1 |
100 | 500 | 60 | 30 | 90 |